Quran əxlaqı və təfəkkür
Nəhayət, onlar qarışqa vadisinə gəlib çatdıqda bir qarışqa dedi: “Ey qarışqalar! Yuvalarınıza girin ki, Süleyman və onun qoşunu özləri də hiss etmədən sizi tapdayıb məhv etməsinlər”. (Nəml surəsi, 18)
Yuxarıdakı ayədə “Qarışqa vadisi” deyilən xüsusi bir yerə və xüsusi qarışqalara diqqət çəkilir. Hz. Süleymanın, qarışqaların öz aralarındakı danışıqlarını eşitməsində də, kompyuter texnologiyasında yaşanacaq inkişaflara istiqamətli bəzi diqqət çəkici işarələr ola bilər. İndiki vaxtda “Silikon vadisi” termini texnologiya dünyasının mərkəzini ifadə edir. Hz. Süleyman hekayəsində də “qarışqa vadisi”ndən bəhs edilməsi son dərəcə mənalıdır. Allah bu ayə ilə gələcəkdə yaşanacaq yüksək texnologiyaya diqqət çəkə bilər.
Bundan əlavə günümüzdə qarışqalar və bəzi böcək növləri yüksək texnologiya sahəsində sıx olaraq istifadə edilir. Bu canlılar nümunə götürülərək inkişaf etdirilən robot layihələri, müdafiə sənayesindən texnologiya sahəsinə qədər bir çox sahədə xidmət etməyi məqsəd qoyur. Ayədə bu inkişaflara da işarə edilə bilər.
Mini texnologiyadakı son inkişaf: Robot qarışqa ordusu
Qarışqalar nümunə götürülərək inkişaf etdirilən layihələrin ən məşhuru, fərqli ölkələrdə bir-birindən müstəqil olaraq icra edilən “Robot qarışqa ordusu layihələri”dir. Məsələn, Virginia Polytechnic Institute və Virginia State Universiteti tərəfindən aparılan tədqiqatda kiçik, ucuz və sadə robotların inkişaf etdirilməsini hədəfləyir. Məqsəd, hamısı fiziki olaraq bir-birinin eynisi olan bu robotlardan robot ordusu meydana gətirməkdir. Layihə səlahiyyətliləri bu… ardı...
Şübhəsiz ki, toxumu da, çərdəyi də Allah çatladır. O, ölüdən diri çıxarır, diridən isə ölü çıxarır. Budur Allah! Siz necə də haqdan döndərilirsiniz! (Ənam surəsi, 95)
Ənam surəsinin 95-ci ayəsində “toxum” (elhabbi) və “çəyirdək” (enneva) ifadələriylə atomun yarılması, parçalanması ilə əlaqədar vəziyyətə işarə edilə bilər. Necə ki, “enneva” sözünün lüğəvi mənaları arasında, çəyirdək, mərkəz, atom nüvəsi yer alır. Bundan əlavə ayədə təsvir edilən ölüdən diri çıxarılması, ölü olan enerjidən Allahın maddəni yaratması şəklində şərh oluna bilər. Diridən ölü çıxması isə, maddənin atomu hərəkətli olduğu üçün (diri), maddədən enerjinin (ölü) çıxması ola bilər. (Doğrusunu Allah bilir.) Çünki diri olaraq çevrilən “elhayye” canlı mənasıyla yanaşı aktiv, enerjili mənalarına da gəlir. Ölü olaraq çevrilən “elmeyyiti” ifadəsinin də cansız mənanı daşımasıyla, enerjini ifadə etmə ehtimalı var.
Günümüzdə parçalanma üsulu ilə atom nüvəsi yarılaraq parçalara ayrılır.
Enerji, elm adamları tərəfindən iş görmə tutumu şəklində təyin olunur. Maddə isə yer üzündə və kainatın içində obyektləri meydana gətirən vəsaitdir və elektron mikroskopu altında görülə bilən hərəkət halındakı atom və molekullardan meydana gəlir. Albert Eynşteyn 20-ci əsrin əvvəlində enerji və maddənin atom səviyyəsində bir-birləriylə əlaqəli olduğunu qarşıya qoyaraq, maddənin enerjiyə çevrilməsinin mümkün ola biləcəyini ifadə etmişdir. Bu vəziyyət yuxarıda təsvir etdiyimiz, diridən ölü çıxması, yəni atom səviyyəsində… ardı...
19-cu əsrdə Misir heroqlifləri oxunana qədər “Haman” anlayışı bilinmirdi. Heroqliflər oxununca, Hamanın Fironun yaxın köməkçisi və “daş ocaqlarının başı” olduğu aydın oldu. (Yuxarıda, Misirdəki inşaat işçiləri) Diqqət yetirilməli olan nöqtə, Quranda da Hamanın Fironun əmrində inşaatları idarə edən adam olaraq xatırlanmasıdır. Yəni Quranda, o dövrdə heç bir insan tərəfindən bilinməyəcək məlumat verilmişdir.
Quranda Qədim Misir haqqında verilən məlumatların bəziləri yaxın zamana qədər gizli qalmış bəzi tarixi həqiqətləri ortaya çıxarır. Bu həqiqətlər, Qurandakı hər sözün müəyyən hikmətə görə istifadə edildiyini də bizə göstərir.
Quranda Fironla birlikdə adı çəkilən kəslərdən biri “Haman”dır. Haman, Quranın 6 ayəsində, Fironun ən yaxın adamlarından biri olaraq tanıdılır.
Buna qarşılıq Tövratda hz. Musanın həyatını izah edən hissədə, Hamanın adı heç keçməz. Lakin Haman adı Əhdi Ətiqin sonrakı hissələrində, hz. Musadan təxminən 1100 il sonra yaşamış və yəhudilərə zülm etmiş Babil kralının köməkçisi olaraq keçir.
Quran haqqında ağıldan uzaq şərhlər edən bəzi müsəlman olmayanların iddialarının əsassız olduğu Misir heroqlifinin bundan təxminən 200 il əvvəl oxunub, Qədim Misir kitabələrində “Haman” adının olmasıyla ortaya çıxdı. 18-ci əsrə qədər Qədim Misir dilində yazılmış kitabələr və yazılar oxuna bilmirdi. Qədim Misir dili heroqlifi və illər boyu bu dil varlığını davam etdirmişdi. Lakin 2-ci və 3-cü əsrdə xristianlığın yayılması və mədəni təsiriylə Misir,… ardı...
Firon olaraq bilinən Misir kralları, qədim Misirin çox tanrılı batil dinində, özlərini ilah olaraq qəbul edirdilər. Allah, həm Misir xalqının haqq dinə qarşı batil sistemi mənimsəmiş olduğu, həm də İsrailoğullarının kölələşdirildiyi dövrdə, hz. Musanı elçisi olaraq Misir qövmünə göndərmişdir.
Ancaq qədim misirlilər -başda Firon və yanındakılar- Hz. Musanın haqq dinə dəvətinə baxmayaraq bütpərəst inanclarından imtina etmirdilər. Hz. Musa, Firona və yanındakılara çəkinmələri lazım olan şeyləri açıqlamış və onları Allahın əzabına qarşı xəbərdar etmişdi. Buna qarşılıq onlar üsyan edib hz. Musanı dəlilik, cadugərlik və yalançılıqla günahlandırmışdılar. Firon və qövmünə çox sayda bəla verilməsinə baxmayaraq, onlar Allaha təslim olmamışdılar, Allahı tək İlah olaraq qəbul etməmişdilər. Hətta başlarına gələnlərdən ötrü hz. Musanı məsul tutaraq, onu Misirdən çıxarmaq istəmişdilər. Allah Quranda, hz. Musa və bərabərindəki möminlərə belə buyurur:
Biz Musaya: “Qullarımla birlikdə gecə yola çıx. Çünki siz təqib olunacaqsınız” – deyə vəhy etdik. Firon şəhərlərə əsgər toplayanlar göndərdi. O dedi: “Bunlar kiçik bir dəstədir. Onlar bizi qəzəbləndirmişlər. Biz hamımız ayıq-sayıq olmalıyıq”. Biz onları (o zalım tayfanı) bağlardan və çeşmələrdən çıxartdıq; xəzinələrdən və gözəl yerlərdən də qovduq. Beləcə, Biz İsrail oğullarını o yerlərə varis etdik. Günəş üfüqdən qalxarkən Firon öz əsgərləri ilə onları izləməyə başladılar. (Şuəra surəsi, 52-60)
Quranda bildirildiyi üzrə, bu təqibin ardından… ardı...
Firon və yaxın ətrafı öz çox tanrılı sistemlərinə, bütpərəst inanclarına elə bağlı idilər ki, hz. Musanın möcüzələrlə gəlməsi belə onları bu batil inanclarından döndərməmişdi. Üstəlik bunu açıqca ifadə edirdilər:
Kafirlər dedilər: “Sən bizi sehrləmək üçün nə qədər möcüzə gətirsən də, biz sənə inanan deyilik!” (Əraf surəsi, 132)
Bu münasibətlərinin qarşılığında Allah, onlara dünyada da əzab daddırmaq üçün ayənin ifadəsiylə “ayrı-ayrı möcüzələr” (Əraf surəsi, 133) olaraq fəlakətlər göndərdi. Bunlardan ilki quraqlıq və bu səbəbdən əldə edilən məhsulların azalması idi. Mövzuyla əlaqədar Quran ayəsi belədir:
Biz Firon xalqını quraqlıq illərinə və məhsul qıtlığına məruz qoyduq ki, bəlkə düşünüb ibrət alsınlar. (Əraf surəsi, 130)
Misirlilər əkinçilik sistemlərini Nil çayına əsaslandırmışdılar və bunun sayəsində təbii şərtlərin dəyişməsi onlara təsir etmirdi. Ancaq Firon və yaxın ətrafının Allaha qarşı təkəbbürlənmələri və Allahın peyğəmbərini tanımamaları səbəbiylə onlara gözlənilməz fəlakət gəlmişdi. Lakin ayədə də ifadə edildiyi kimi “düşünüb ibrət almaları” lazım olarkən, bu olanları hz. Musanın və İsrailoğullarının gətirdiyi uğursuzluq olaraq qəbul etdilər. Ardından Allah, ardıcıl fəlakət göndərdi. Bu fəlakətlər Quranda belə bildirilmişdir:
Biz də onların üstünə müxtəlif möcüzələr olaraq tufan, çəyirtkələr, bitlər, qurbağalar və qan göndərdik. Onlar isə təkəbbürlük göstərdilər və günahkar bir tayfa oldular. (Əraf surəsi, 133)
Misir xalqının… ardı...