Mantis
Mantis krevetinin öldürücü zərbə mexanizmi
Mantis krevetləri (Stomatopodlar) ovlarının qabıqlarını qırmaq üçün istifadə etdikləri qidalanma uzantıları və güllə kimi sürətli zərbələrlə tanınırlar. Ən son fəaliyyətlər haqqında “Nature” jurnalında nəşr olunan məlumata görə, Odontodactylus scyllarus növünə aid mantis krevetinin zərbələri xüsusi bir yay mexanizminə əsaslanır. (şəkillər üçün kilikləyin)
Mantis krevetləri tropik və subtropik dənizlərin dayaz bölgələrində yaşayan yırtıcı xərçəngkimilərə aiddir. Boyları 2 ilə 70 sm arasında dəyişən bu xərçəngkimilər ən aqressiv canlılardan biridir. Elmi adlarını qidalanmada istifadə etdikləri və sinələrindəki çıxıntılardan alırlar (stomato: ağız; pod: ayaq). Bunların hər biri qısqaclıdır; ikincisi xüsusilə iridir və ov vurmadan və tutmadan istifadə edilir. İkinci çıxıntının tikanlı forması Mantis böcəyinin çıxıntılarına bənzədiyi üçün bu canlılar geniş şəkildə “Mantis kreveti” adı ilə tanınırlar.
Mizraqlı və daban formalı olaraq iki tipdə olan çıxıntılar növlər arasında dəyişiklik göstərir. Sinədən çıxan ayaqların digər üçü yerimək üçün istifadə edilər. Qarından çıxan çıxıntılardan qəlsəmələr çıxar və bunlar üzmək üçün istifadə edilə bilər. Mantis krevetləri ikinci çıxıntılarını təməl qida qaynaqları olan ilbizlərin qabıqlarını qırmaq üçün istifadə edərlər. Zərbələri son dərəcə güclüdür. İri olan bir mantis kreveti 22 kalibrli bir silahdan çıxan güllə qədər qüvvətlə zərbə endirə bilər. (1)
Daha əvvəlki tədqiqatlar mantis krevetlərinin maksimum 10 m/san sürətlə zərbə endirdikləri istiqamətində… ardı...
