Bədiüzzaman Səid Nursi Həzrətləri Hz. İsa ( ə.s )-ın şəxsi-mənəvi deyil
Səid Nursi həzrətləri Risaləi-Nur Külliyyatında yaşadığımız Axırzamanda hz. İsa (ə.s)-ın ŞƏXS OLARAQ yenidən dünyaya gələcəyini, dəccalın fitnəsini təsirsizləşdirəcəyini, İsəviliyin degenerasiya olmuş düşüncə və inanclardan təmizləyəcəyini və İsəviliyin müsəlmanlığa tabe olaraq İslam əxlaqının bütün dünyaya hakim olacağını qeyd edir. Risalə-i Nurun heç bir yerində hz. İsa (ə.s)-ın şəxsi-mənəvi olaraq gələcəyi deyilməmişdir. Ustad Həzrətləri Osmanlıca, ərəbcə və türkcəyə hakim çox gözəl və hikmətli izah etmə üslubuna sahib bir şəxsdir. Əgər hz. İsa (ə.s)-ın şəxsi-mənəvisinin Axırzamanda vəzifəli olacağını düşünsəydi, bunu açıq və dəqiq şəkildə ifadə edərdi. Ancaq Qurana və hədislərə uyğun olaraq Bədiüzzaman Həzrətləri hz. İsa (ə.s)-ın şəxsinin bu əsrdə dünyaya gələcəyini söyləmişdir. Hz. İsa bu əsrdə gələcək, hz. İsa (ə.s)-a tabe olanların yaratdığı bir şəxsi-mənəvisi olacaq və bu şəxsi mənəvinin başında da hz. İsa (ə.s) şəxsən dayanacaq.
Səid Nursi Həzrətləri hz. İsa (ə.s)-dan KƏS, CİSMİ-BƏŞƏRİ, ŞƏXS kimi sifətlərlə bəhs edərək onun şəxsi-mənəvi deyil bir bəşər, insan olduğunu çox açıq, şübhələnməməyə əsas verməyən şəkildə dəfələrlə ifadə etmişdir:
1 ) … səmai-dünyada (göylər aləmində) cəsədi ilə (insani bədəni ilə) OLAN VƏ HƏYATDA OLAN HƏZRƏTİ İSA , bəlkə, aləmi-axirətin (axirət aləminin) ən uzaq küncünə getsəydi və həqiqətən ölsəydi, yenə belə bir nəticəi-əzm (böyük bir son) üçün ONA YENİDƏN CƏSƏD GEYİNDİRİB (bədəni ilə) DÜNYAYA GÖNDƏRMƏK O Hakimin hikmətindən uzaq deyil… bəlkə onun hikməti elə tələb etdiyi üçün vəd etmiş və vəd etdiyi üçün, əlbəttə, göndərəcək. (Mektubat, sf. 60, Mektubat, 15. Mektub, 56-57).
2) … Dinsizlik cərəyanına qarşı ayrılıqda məğlub olan İsəvilik və İslamiyyət; ittihad (birləşmələri) nəticəsində, dinsizlik cərəyanına (axınına) qələbə çalıb (qalib gəlib) dağıdacaq istedadında (qabiliyyətdə) ikən ALƏMİ-SƏMAVATDA (göylər aləmində) CİSMİ-BƏŞƏRİSİ İLƏ (insani cismi ilə, bədəni ilə) OLAN ŞƏXSİ İSA ƏLEYHİSSALAM O HAQQ DİNİ CƏRƏYANININ (haqq dinin) BAŞINA KEÇƏCƏYİNİ bir Müxbiri-Sadiq (doğru xəbər köçürən-Peyğəmbərimiz ( s.ə.v)-in sifətlərindən biri), bir Qadiri-Kulli Şeyin (hər şeyə müqtədir olan Uca Allahın) vədinə istinad edərək (əsasında) xəbər vermişdir. Madam xəbər vermiş, haqdır; madam ki, QADİRİ-KÜLLİ ŞEY (hər şeyə müqtədir olan Uca Allah) VƏD ETMİŞ, ƏLBƏTTƏ, HƏYATA KEÇİRƏCƏKDİR… (Mektubat, On Beşinci Mektup, s. 53-54)
3 ) … ancaq möcüzə və mucizatlı (möcüzələr sahibi) və ümuminin məqbulu (ümuminin qəbul etdiyi) BİR ŞƏXS ola bilər ki: O ŞƏXS, ən çox maraqlı və əksər (bir çox) insanların peyğəmbəri olan həzrəti İsa Əleyhissalamdır . …. (Şualar, sf. 463)
4 ) Bəli, o hədisi-şərifin ifadəsi ilə HƏZRƏTİ İSANIN SƏMAVİ NÜZULU əzrəti (səmadan enişi) qəti (dəqiq) olmaqla bərabər… (Kastamonu Lahikası, sf. 80-82)
5) … Hətta HƏZRƏTİ İSA ƏLEYHİSSALAMIN NÜZULU (enişi) də və ONUN İSA ƏLEYHİSSALAM OLDUĞU, nuru-imanın (imanın işığı ilə) diqqəti ilə bilinir; hər kəs bilməz”. (Şualar , sf. 487)
6 ) … HƏZRƏTİ İSA ƏLEYHİSSALAM gələrkən hər kəsin onun HƏQİQİ İSA olduğunu bilməsi lazım deyil. Onun mukarreb və havassı (dərin imanlı yaxın tələbələri), nuru-iman (imanın işığı) ilə ONU TANIYAR. Yoxsa bədahət (birdən-birə və açıq şəkildə) dərəcəsində hər kəs onu tanımayacaq … (Məktubat, sf. 60)
7) … İSA ƏLEYHİSALAMI NURU-İMAN İLƏ TANIYAN VƏ TƏBİİ OLAN camaatı-ruhaniyəi-mücahidinin (ruhani mücahidlər camaatının) kəmiyyəti (sayı) …. (Şualar, sf. 464)
8) Bax, bu sirri-əzmə (böyük sirrə), həzrəti Peyğəmbər (s.ə.v) işarə etmişdir ki: HƏZRƏTİ İSA GƏLƏCƏK, ÜMMƏTİMDƏN OLACAQ; eyni şəriətimlə əməl edəcək. (Sünuhat-tuluat-işârât, sf. 59)
9) … bir İsəvi camaatı adı altında və “Müsəlman İsəviləri” ünvanına layiq bir cəmiyyət , o dəccal komitəsini, həzrəti İsa Əleyhissalamın RİSAYƏTİ (LİDERLİYİ) ALTINDA öldürəcək (yox edəcək) … (Mektubat, sf. 441)
10) Hətta “HƏZRƏTİ İSA ƏLEYHİSSALAM GƏLİR. Həzrəti Mehdiyə namazda iktida edər, TABE OLUR”―deyə rəvayəti, bu ittifaqa (birləşməyə) və həqiqəti-Quraniyənin mətbuiyətinə (Quran həqiqətlərinə inanılmasına, tabe olunmasına) və hakimiyyətinə işarə edər. (Şualar, sf. 587)