ÖLÜM, KEYFİYYƏTLİ BİR YUXUDAN OYANMAQ KİMİDİR. İNSAN OYANAN KİMİ DƏ AXİRƏTƏ KEÇİR. ARTIQ GERİ DÖNÜŞÜ OLMAZ
İnsan öldükdə birbaşa axirətə keçir. Öldüyü an onsuz da oyanma tərzindədir, açıq şəkildə oyanma, amma insanlar normal, keyfiyyətli bir yuxu görür, dəqiq açıq oyanma tərzindədir, açıq oyanma, o qədər. Oyanan kimi də axirətə keçir. Artıq geri dönüşü olmaz, yəni yeni bir ölçüyə keçmiş olur, dördüncü ölçüyə keçmiş olur, bir daha dönə bilməz. Bu görünüşdən daha dəqiqdir. Ona görə onsuz da oyanan yuxu olduğunu deyir. “Yatdığımız yerdən bizi kim qaldırdı?” -deyirlər, səbəbi odur, amma yenə bir daha uyğunlaşmaya çalışma dövrələri olduğu aydın olur. Normalda birbaşa oyanar. Birbaşa oyanmış olar.
Allah Qaf surəsi, 21-23-də “Artıq hər bir nəfs” -deyir, bax “hər bir nəfs” nəfs demək bədən, insan “yanında bir sürücü” çünki bir vasitədə mömin, o şərtlərdə o yerdə Allah onu yeritmir bir sürücüdür. “… və bir şahid”. Yanında da onun gözətçisi olan bir adam daha var, yanında bir mələk, yəni insan kimi bir varlıq. Bax “Sən bunun (bu günün) haqqında qəflət içində idin. Amma Biz pərdəni sənin üzündən qaldırdıq”. Allah önümüzdəki örtüyü, pərdəni yarıb açır. Pərdəni qaldırdıq dediyi o qalxır. Qalxan kimi adam dərhal keçir, o qədər. “Sən artıq bu gün yaxşı görürsən”. Çünki müqayisə edir, buna görə çox dəqiq olduğu üçün mən yuxudaydım deyir, amma yuxu olduğunu düşünəcək həqiqətən, səmimi olaraq inanacaqlar.
BÜTÜN İNSANLAR ZƏR ALƏMİNDƏ VAR İDİ. TƏKAMÜLLƏ DÜNYADA YARADILMA DEYƏ BİR ŞEY YOXDUR. HZ. ADƏM DƏ ZƏR ALƏMİNDƏN CƏNNƏTƏ, ORADAN DÜNYAYA GƏLMİŞDİR.
Biz zər aləmində insan olaraq bədənli, qaş, göz, əl-üz eynilə bu formada vardıq. Allah bizi zər aləmində gözlətdi, peyğəmbərləri də gözlətdi. Əvvəl hz. Adəm (ə.s)-ı cənnətə aldı, amma əvvəlcə saxsıdan bir heykəl düzəltdi, Allah onu vəsilə etdi, amma hz. Adəm (ə.s)-ı normalda zər aləmindən götürür. Yəni o heykəldən yaranmır, heykəli vəsilə edir, zər aləmindən gələn Adəm (ə.s) birdən Allahın qarşısında insan olaraq gəzməyə başlayır, mövzu budur. Heykəl şəklindən insan şəklinə keçir, o qədər. Zər aləmi məsələn, mən zər aləmindəydim, siz zər aləmində idiniz, biz zər aləmində yoldaşdıq, bir aradaydıq, orada da bir aradaydıq, bura gəldik xəbərimiz belə yox idi. Allahın ayədə dediyi kimi dərhal oradan-buradan gəlib bir yerə yığışdıq, “Dünyanın harasında olursunuz olun, sizi Allah bir araya gətirər” -deyir, məhz zər aləmindəki vəziyyətdən qaynaqlanır. Allah orada onsuz da bir yerdə olduğumuz üçün burada birlikdə olacağımız da məlum olacağı üçün mütləq birləşdirir. Məsələn, bir sədaqət yaradır. Adam şüuraltında onu bilmir. Allah ona şüuraltında o sədaqəti vermişdir. Bəzisi Almaniyadan gəlir, bəzisi Fransadan gəlir, bəzisi Rusiyadan gəlir, amma gəlir. Biz daha əvvəl vardıq, təkamüllə yaradılış yoxdur. Hz. Adəm (ə.s) də zər aləmində hazır idi. Cənnətə gəldi, cənnətdən dünyaya, dünyadan da axirətə getdi. Bu qədər.
MÖMİNİN VƏFAT ANINDA NARAHAT OLACAĞI HEÇ BİR ŞEY OLMAZ. CANI RAHATLIQ VƏ GÖZƏLLİK İÇİNDƏ ALINAR
“Vay halımıza” -deyirlər bax, Yasin surəsi 52-ci ayədə, şeytandan Allaha sığınıram “Vay halımıza! Bizi yatdığımız yerdən kim qaldırdı?” Kim oyandırdı deyirlər. Yəni yuxudan oyandığını düşündüyü üçün əmin olur, “Vay halımıza! Bizi yatdığımız yerdən kim qaldırdı? Bu, Mərhəmətli Allahın vəd etdiyi qiyamətdir. Elçilər doğru deyirlərmiş”. (Yasin surəsi, 52). “O, yalnız bir tək qışqırıqdan başqası deyil”, yəni həyəcanlanıb qışqırmağa da işarə edir. “… artıq onların hamısı hüzurumuza gətiriləcəklər”. (Yasin surəsi, 53) Mömin üçün həyəcanlanacağı, narahat olacağı heç bir şey olmaz. Mömin çox rahat olar. Xəstəliyi ilə onla-bunla mübarizə edər, amma ümumiyyətlə, möminlərin son komaya yaxın canları alınır. Çox da uzun çəkmir, onsuz da canının alındığı üzünə baxanda aydın olur. Deyirlər gözünün nuru getdi, məsələn, mənasız baxmağa başlayar, aydın olur. O canı alındığı üçün olur. Amma qışqırır, bağırır, çırpınır, o mənanı vermir. Hiss etməz, onu bilməz. Amma əlbəttə, mömin, Peyğəmbərimizin (s.ə.v)-in də məsələn, qızdırması qalxmışdı “Ya Rəsulullah, necəsən” -deyirlər, “mən də insanam, əlbəttə ki, mən də imtahan olunuram” –deyir, “məndə də olmalıdır” -deyir, yəni bir çətinlik olmalıdır. Sırf mənə rahatlıq sizə çətinlik olmaz deyir, əlbəttə ki, mən də imtahan olaraq çətinlik içində qalmalıyam, imtahan olmalıyam. Mən də imtahan verirəm deyir, əlbəttə ki, olacam deyir. Amma son anda bax deyir, Allah kömək edir, “Refik-i Alaya” -deyir əlini havaya qaldırır əli düşür. Ölüm anını bilməsi onsuz da möcüzədir. Daha əvvəlki danışıqlar möcüzədir.