“National Geographic” jurnalının oktyabr 2003-cü il tarixli sayında darvinizm təbliğatının yeni bir gözdən pərdə asma nümunəsi nümayiş etdirildi. Qapaq mövzusu olaraq verilən və “Pişiklər: Təbiətin şah əsəri” başlığını daşıyan yazıda, soyu tükənmiş və yaşamaqda olan bütün pişik növlərinin təxminən 34 milyon il əvvəl yaşamış bir atadan təkamülləşdiyi iddia edilirdi. “National Geographic” səhifələrində, darvinist təbliğatın öyrənilmiş iki taktikası gözə dəyirdi: Təbiətə yaradıcılıq ətf etmə və xəyali şəcərəsi şəkillərinə müraciət etmə taktikası.
Bu yazıda “National Geographic”in haqqında danışılan üsullarının ardındakı darvinist ön mühakimələr göstəriləcək.
Təbiətə yaradıcılıq ətf etmə taktikası
“National Geographic” jurnalı pişikləri üstün edən estetik və anatomik xüsusiyyətlərini izah edərkən, pişiklərdən “təbiətin şah əsəri” olaraq danışmaqda və “təbiətin pişiklərdə konsistensiyası qısa müddətdə tutdurduğunu” iddia etməkdədir. Bir başqa deyişlə “National Geographic” jurnalı oxucularına, təbiətin “canlıların konsistensiyasıyla oynayaraq ortaya pişiklər kimi şah əsərlər çıxaran bir yaradıcı güc” olduğunu təlqin etməkdədir.
Halbuki, təbiətin nə pişikləri nə də başqa canlıları yaratması mümkün deyil. “Şah əsər” anlayışı estetik baxımdan üstün xüsusiyyətləri olan və son dərəcə təsir edici xüsusiyyətlərdəki əsərlər üçün istifadə edilən bir anlayışdır. Şah əsərlə əlaqədar çox əhəmiyyətli bir nöqtə, bunların daim özlərini çıxaran bir sənətkarın varlığına işarə etmələridir. Məsələn, gözəl bir rəsm əsəri və ya bina ilə qarşılaşan hər kəs bunların usta bir rəssam ilə memarın əsəri olduğunu asanlıqla anlayar. Əsərlərdə gizli estetika ilə nizamın özbaşına meydana gələ bilməyəcəyi açıqdır.
Söz gəlişi bir kağızın üzərinə qəza ilə tökülən boyalar; burnu, qaşları və göz bəbəklərindəki işıltı da daxil olmaq üzrə detallı bir insan üzü ortaya çıxara bilməzlər. Eyni şəkildə dəniz sahilində əsən külək də qumdan qala ortaya çıxara bilməz. Gərək cədvəl gərək qumdan qaladakı nizam şübhəsiz, təsadüfi təbiət hadisələrinin deyil, onları düzəldən şüurlu insanların zehnindəki planlama və estetikanı göstərər.
Pişiklərdə də bənzər vəziyyət vardır. Bu canlılar müxtəlif orqanların müəyyən bir plana görə təşkil edilməsiylə var olmuş, son dərəcə kompleks bədən strukturlarına sahib heyvanlardır. Açıqdır ki, rəsm əsəri və qalanın şüurlu şəkildə hazırlanmış olduğu kimi pişiklər də şüurlu şəkildə hazırlanmış, yəni yaradılmışlar. Pişiklərdəki bu dizaynın ardında təbiətin olduğunu iddia etmək tamamilə məntiqsizdir. Çünki təbiət hər hansı ağılı və planlama gücü olmayan; özü də yaradılmış olan, hava, torpaq və su kimi cansız maddələrin meydana gətirdiyi bir bütündür. “National Geographic”in inandığı “təkamül müddəti”nin bu cansız maddələri canlandıra bilməsi və bunlardan kompleks canlılar çıxara bilməsi qeyri-mümkündür. Açıq-aşkar gerçək, pişiklərin üstün ağıl sahibi bir Yaradıcı olan Allahın əsəri olduğudur.
Xəyali şəcərə şəkillərinə müraciət etmə taktikası
“National Geographic”in pişiklərin təkamülü nağılını izah etmədə müraciət etdiyi bir başqa taktika isə xəyali şəcərələriylə oxucuların gözünə pərdə asmaqdır. Bilindiyi kimi təkamülçülər müxtəlif canlı qruplarını öz zehinlərində hazırladıqları təkamül sxemlərində bir-birləriylə əlaqələndirər, beləcə bu canlı qrupları arasındakı sözdə təkamüllü qohumluqları ortaya qoyduqlarını zənn edərlər. Şübhəsiz, bu xəyali sxemlərin ən çox təbliğat mövzusu olanı xəyali təkamül ağacıdır. Xəyali ilk hüceyrədən çıxan və çoxalan balıqlar, sürünənlər, məməlilər və quşlar kimi qrupların olduğu bu ağacda, bütün canlılar aləmi təkamüllü bir sxemə oturdulmağa çalışılmışdır. Bu sxemlər daha dar əhatəli olaraq, müəyyən canlı ailələrinə daxil növlərin sözdə təkamüllü əlaqələrini göstərmədə də istifadə edilər.
Ancaq xəyali soy ağacının budaqlanmış görünüşü elmi gerçəklərə tamamilə ziddir. Çünki təbiət tarixinin doğrudan göstəricisi olan qalıq qeydləri, növlər arasında keçidlərin olmadığını göstərməkdədir. Bütün paleontoloqlar bilməkdə və açıqca ifadə etməkdədirlər ki, növlər başqa növlərə çevriləcək şəkildə pilləli inkişaf göstərməməkdə, tam əksinə qüsursuz bədən strukturlarıyla birdən ortaya çıxmaqdadırlar. Həm də növlərin milyonlarla il boyunca heç bir dəyişikliyə məruz qalmadıqları da yenə fosil qeydləriylə sənədləşdirildirilmişdir.
Buna baxmayaraq təkamül ağacları çəkərək, canlıların hansı canlılardan sözdə təkamülləşdiyi sanki bilinirmiş kimi bir təəssürat oyandırmaq tamamilə yanıldıcıdır. “National Geographic” jurnalındakı Pişik şəcərəsi rəsmi belə bir yanıltmanın tipik nümunəsi olaraq gözə batmaqdadır.
Bu şəklə baxıldığında pişik ailəsinin müxtəlif mənsubları arasında xətlər çəkildiyi və bunların zaman içində bir-birlərindən təkamülləşdiyi kimi bir hava yaradılmağa çalışıldığı gözə dəyməkdədir. Bu cədvəli araşdıran ortalama bir oxucu böyük ehtimalla “National Geographic”də elmi adlarla tanıdılan bu canlıların təkamül keçirdikləri təəssüratına qapıla bilər. Ancaq bu vəziyyətdə oxucu tamamilə yanıldılmış olar. Çünki şəkildəki növlər arasındakı xətlər tamamilə xəyal məhsuludur. Edilən şey qalıq təbəqələrində birdən ortaya çıxmış növlər arasında təkamüllü əlaqələr fərz etmək və bunu şəklə köçürməkdir. Halbuki, bu fərziyyə kor-koranə dəstəklənilən bir mövhumatdan ibarətdir. Çünki canlıların qüsursuz bədən strukturlarıyla birdən ortaya çıxdığı fosil qeydləri pilləli təkamülə deyil yaradılış gerçəyinə dəlil meydana gətirməkdədir. Ancaq “National Geographic” jurnalı materialist ön mühakimələri səbəbiylə canlıları Allahın var etdiyi gerçəyini qəbul etməməkdə və bütün əsassızlığına qarşı təkamülə yapışmağa çalışmaqdadır.
“National Geographic” bu rəsmi yenə tamamilə xəyal gücünə əsaslanan hekayələrlə dəstəkləməyə çalışmaqda və meşələrin yerini geniş düzənlərin alması nəticəsində pişikkimilərin ovçuluq oyununa başladıqları; bədənləri və davranışlarının ovu tutma müddətini sürətləndirəcək şəkildə inkişaf etdiyi nağılını izah etməkdədir. Ancaq bütün bunların gerçəkdə elmlə əlaqəsi yoxdur. Londondakı Təbiət Tarixi muzeyi paleontologiya hissəsi sabiq rəhbəri Colin Patterson bu vəziyyəti belə ifadə etmişdir:
“Bir formanın bir başqasına necə çevrildiyinə və bunun mərhələlərinin təbii seleksiya tərəfindən niyə seçilmiş ola biləcəyinə dair hekayələr meydana gətirmək asandır. Ancaq bu cür hekayələr elmin bir parçası deyil, çünki bunları test etmək mümkün deyil”.
Nəticə
“National Geographic” jurnalının pişiklərlə əlaqədar təkamül iddiası heç bir elmi tapıntıya əsaslanmır. Bu yazıdakı təkamül hekayələri və şəkilləri yalnız xəyal gücünə əsaslanır. Bu vəziyyətin təməlində isə “National Geographic”in, möhkəm bağlı olduğu darvinizmi kütlələrə yayma səyi yatmaqdadır. “National Geographic”ə bəzəkli şəkillər və yanıldıcı hekayələrlə Darvinizmə dəstək verməkdən imtina etməsini tövsiyə edir, müasir elmin etibarsız etdiyi bu xurafatın təbliğatının bundan belə də təqibçisi olacağımızı bildiririk.
