Nvtmsnbc.com xəbər saytında 20 sentyabr 2007-ci il tarixdə nümayiş olunan və “1.77 milyon illik fosillər tapıldı” başlığı ilə verilən xəbərdə, insanın meymunabənzər atalardan törədiyi yalanı bir daha təkrarlandı. Yazıda Gürcüstanda əldə edilən bəzi qalıqlar vəsait edilərək Australopitekus ilə Homo genusları arasındakı xəyali keçidə dair nağıllar izah edildi. İnsanın təkamülü nəzəriyyəsinin içində olduğu açmazlar ört-bas edilərək, təkamül nəzəriyyəsini ən başdan mənimsəmiş araşdırmaçıların mövhumatçı iddialarına yer verən yazı, əslində göz boyayıcı yalandan ibarətdir. Aşağıda, əvvəl ntvmsnbc.com-un dəlil olaraq təqdim etdiyi tapıntıların gerçək üzü göstərilməkdə, daha sonra ntvmsnbc.com yazısındakı iddialar cavablandırılmaqdadır.
Ntvmsnbc.com-un ört-bas etdiyi Dmanisi bilməcəsi
Ntvmsnbc.com xəbərinə mövzu olan tapıntılar, təkamül nəzəriyyəsi adına ortaya qoyduğu bilməcələr baxımından paleoantropolojidə yeni bir silsilə müzakirəni başladan Dmanisi şəhəri qazıntı sahəsindən əldə edilmişdir. Dmanisi, Gürcüstanın paytaxtı Tiflisin 88 kilometr cənub-qərbində yer alır. İlk olaraq 1936-cı ildə başladılan qazıntılar şəhərdə yer alan və orta əsrlərdən qalan bir qalanın yaxınında davam etdirilməkdədir. Qazıntı qrupunun başçılığını indiki vaxtda Gürcü paleoantropoloq David O. Lordkipanidze icra etməkdədir. Müxtəlif arxeoloji və paleontoloji tapıntılar verən qazıntı sahəsi, 1991-ci ildən etibarən və xüsusilə 1999-cu ildə gün işığına çıxarılan paleoantropoloji tapıntılarla, təkamülçülərin insanın mənşəyinə dair xəyali ssenarilərini çətinə soxmuşdur. İnsanın mənşəyiylə əlaqələndirilən fosillər, üç ədəd çənə, üç ədəd kəllə və bir neçə skelet parçasından ibarətdir və günümüzdən təxmini olaraq 1.8 milyon il qədər əvvələ hesablanıb. Təkamülçülər, Dmanisi fosillərinin, təxminən 2 milyon il qədər əvvəl Afrikadan dünyaya yayıldığını qarşıya qoyduqları xəyali meymun adamların soyundan gəldiyini iddia etməkdədirlər. Və Dmanisinin də bu əfsanəvi meymun adam köçündə bir yerləşəm bölgəsini təmsil etdiyini qarşıya qoymaqdadırlar.
Ancaq fosillərlə əlaqədar təməl problem budur ki, təkamülçü paleoantropoloqlar arasında bunların hansı kateqoriyada təsnif ediləcəyi üzərində görüş birliyi təmin edilə bilməmişdir. Dmanisi fosilləri, kəllə və çənə anatomiyasıyla Afrikada daha əvvəl tapılmış olan Homo erectus fosilləriylə bənzərlik göstərməkdədir (Bəzi paleoantropoloqlar Afrika Homo erectusunu Homo ergaster olaraq kateqoriyalandırmaqdadır). Ancaq bəziləri bunları, nisbətən kiçik ölçülərini göstərici götürərək, Homo habilislə əlaqələndirmişdir (Homo habilis, spekulyativ məqsəd istifadə edilmiş çox az sayda fosil tapıntısına əsaslanan və daha çox meymunlarla insanlar arasında hazırlanmış xəyali kateqoriyadır. Bernard Vuud və Mark Kollard kimi qabaqcıl anatomiyaçılar, habilisin insanın aid olduğu Homo genisində yeri olmadığını, bunların Australopitekus meymunlarıyla bənzərlik göstərdiyini müdafiə etməkdədirlər). Digər bəzi araşdırmaçılar isə Dmanisi qalıqlarının Homo erectus yerinə Homo georgikus olaraq ayrı növ olaraq təyin olunması lazım olduğunu qarşıya qoymaqdadırlar.
“Science” jurnalında Dmanisi tapıntılarıyla əlaqədar olaraq daha əvvəl nəşr olunan məqalədə bunlar yazılmışdır:
“Hamısı bir yerdə araşdırıldığında, Dmanisi kəllə sümüklər atalarımızın Afrikanı daha əvvəl, təkamülün daha əvvəlki mərhələlərində, yəni təxmin ediləndən çox daha əvvəl tərk etdiyini göstərir. Ancaq Dmanisi fosilləri insanın təkamülü ağacında tam olaraq hara yatırlar və bir və ya bir neçə növümü təmsil edirlər? Bu suallar bir müzakirənin başlamasını qızışdırır”. (1)
Burada əhəmiyyətlə bir nöqtəni təkrar xatırlatmaqda fayda vardır. Müxtəlif homo kateqoriyalandırmaları və xəyali atalarımızın Afrikanı tərk etdikləri kimi ifadələr, yalnız təkamülçü qaynaqların məhsuludur. Gerçəkdə atalarımızın fərqli şəkildə təsnif edilə biləcəkləri kimi təkamül və ya Afrikadan köç mövzusu deyil. Burada bu təkamülçü ifadələrin təkrarlanmasının tək səbəbi, təkamülçülər baxımından vəziyyəti izah etmək gərəyindəndir.
Görüldüyü kimi Dmanisi fosillərinin şəxsiyyəti üzərində təkamülçülər tərəfindən mənimsənmiş ortaq dünyagörüşü yoxdur. Bu vəziyyətdə mövzuyla əlaqədar elm xəbərlərinin elm adamları arasında sürüb gedən bu mübahisələri vurğulaması, ortaya qoyulan iddiaların elmi obyektivlik daşımayan spekulyativ şərhlər olduğunu vurğulamalıdır. Halbuki Ntvmsnbc.com xəbərində bu baxımdan böyük bir laqeydlik sərgiləndiyi, xəyali təkamül ssenarilərinin, elmi xüsusiyyət daşımamalarına qarşı, darvinist ön mühakimələr üzündən kor-koranə mənimsənib dəstəklənildiyi görülməkdədir.
Son tapıntılar və Ntvmsnbc.com-un xəyali Australopitekus-Homo keçidi haqqındakı təhrif etməsi
Dmanisidə əldə edilən və Ntvmsnbc.com xəbərinə mövzu olan son tapıntılar, İngilis elm jurnalı “Nature”nin 20 sentyabr 2007-ci il tarixli sayında nümayiş olunan məqalədə tanıdılmaqdadır. Lordkipanidzenin redaktoru olduğu və 18 araşdırmaçı qrupu tərəfindən hazırlanan elmi hesabat, kəllə sümüyü daha əvvəl araşdırılmış bir gəncin skelet qalıqlarını, çənəsi daha əvvəl araşdırılmış bir yetkinin bəzi qol-ayaq qalıqlarını və daha kiçik olan iki yetkinin ayaq sümükləriylə əlaqədar məlumatlar təqdim etməkdədir(2). Araşdırmaçılar, kiçik beyin həcmi və bədən ölçülərinə qarşı, ayaq kəməri və onurğanın quruluşu, gözlə ayaq və dişiylə kişi ölçüləri arasındakı nisbətlərin günümüz insanında olduğu şəkildə olduğunu, buna görə Dmanisi fosillərinin dik yeriyən insana aid olduğunu ifadə edirlər.
Lakin buna baxmayaraq, Ntvmsnbc.com xəbərində tapıntılarla əlaqədar olaraq təkamül nəzəriyyəsinin bilinən nağıllarına yer verilməkdə və “Fosillər, quyruqsuz meymun bənzəri varlıqlarla (australopitekines), insan növü (homo) arasındakı keçid dövrünü əks etdirən xüsusiyyətlər daşıyır” şəklində iddia ortaya qoyulmaqdadır.
Halbuki bu, tamamilə yalandan ibarətdir. Ntvmsnbc.com bu ifadələrlə sanki belə bir keçid dövrü varmış, son fosillər bunun yeni dəlillərini ortaya qoymuş kimi təəssürat oyandırmağa çalışmaqdadır. Ancaq Australopitekus ilə Homo genusları arasında fosillərlə dəlilləndirilən belə bir keçid yoxdur. Bunun ən gözəl göstəricisini, fosil tapıntılarıyla əlaqədar şərhlərində bu sahədə dünyanın qabaqcıl insanlarından biri olan Daniel E. Liebermanın izahları yaratmaqdadır. Harvard Universiteti antropoloqu olan Lieberman, araşdırmaçıların “Nature” yazısına yoldaşlıq edən və eyni jurnalda nümayiş olunan yazısında “Austrolopitekus ilə Homo arasındakı keçid daim qaranlıqda qalmışdır” deməkdədir. Nüfuzlu “New York Times” qəzetinin elmi yazıçısı Con Nobl Vilford da Liebermanın bu şərhini eynilə köçürməkdədir ki, bu vəziyyət insanın aid olduğu Homo genisiylə təkamülçülər tərəfindən xəyal edilən meymunabənzər ataları arasında keçidin dəlilləri olmadığının açıq və dəqiq dəlilini meydana gətirməkdədir. Amerikan və Avropalı nəşr orqanlarında təyin edilən bu vəziyyət Ntvmsnbc.com xəbərində oxuculardan gizlənməkdə, tamamilə hiyləkar və tərəfli tutum göstərməkdədir.
Ntvmsnbc.com, fosillərin kiçik ölçüləri ilə əlaqədar olaraq təkamül nəzəriyyəsini ən başdan doqma olaraq mənimsəmiş araşdırmaçıların şərhlərini kor-koranə köçürməkdə və “bugünkü insana bənzəyən bu xüsusiyyətlərə qarşı qollar və görəli olaraq daha kiçik beyni göstərən kəllələr, australopitekines növünə bənzəyir” şəklində heç bir etibarlılığı olmayan iddia ortaya qoymaqdadır.
Halbuki, Liebermanın şərhlərində fosillərin aid olduğu fərdlərin boyları insan variasiyasının xaricində qalmadığı görülməkdədir. Yetkinin 48-50 kiloqram və 147-166 sm. boya sahib olacağı təxminini edən Lieberman, gənc fərdin 40-43 kiloqram və 145-161 sm. uzunluğunda olacağını ifadə etməkdə, bu adamın yetkin halında bu dəyərlərin daha da artacağını əlavə etməkdədir. Qalıqların Australopitekus xüsusiyyəti göstərdiyi qarşıya qoyulan beyin həcmi isə gerçək kəllələrinə əsaslanmamaqdadır. Beyin həcmiylə əlaqədar dəyərlər, digər sümüklərdən və bədən-beyin nisbətlərinin əvvəldən bilinən dəyərlərinə görə təxmin edilməkdədir. Daha əvvəlki Dmanisi kəllələrin 775 və 650 cc-lik beyin həcmləri günümüz insanının ortalama beyin həcmi üçün kiçik dəyər olsa da, bu beyin həcminə sahib insanlar yox deyil. (İnkişaf maneəli mikrosefalı beyinlər 600 cc. qədər aşağı həcmdə ola bilməkdədir). Bu səbəbdən Dmanisi fosillərinin təxmini dəyərlərə əsaslanan kiçik beyin həcmini Australopitekus kateqoriyasıyla əlaqələndirmək təkamülçü ön mühakimələrlə əlaqədar vəziyyətdir, elmi heç bir nəticəyə əsaslanmamaqdadır.
Nəticə:
Dmanisi fosilləriylə əlaqədar naməlumluq təkamülçülər arasında davam etməkdədir. Ntvmsnbc.com-un buna baxmayaraq yeni tapıntıları meymunabənzər atalardan insana keçid iddiasına dəlil olaraq göstərməsi əsli olmayan darvinizm təbliğatıdır. Ntvmsnbc.com rəhbərinə elmdən kənar təkamül təbliğatına son vermələrini, təkamül nağıllarını elmi görünüşdə təlqin siyasətindən imtina etmələrini tövsiyə edirik.
(1) Michael Balter and Ann Gibbons, “Were “Little People” the First to Venture Out of Africa?”, Science, Volume 297, Number 5578, Issue of 5 Jul 2002, səh. 26-27
(2) Lordkipanidze, D. et al. “Postcranial evidence from early Homo from Dmanisi, Georgia”, Nature 449, 305–310 (2007).
