“Hürriyet Elm” jurnalının 13 mart 2004-cü il tarixli sayında “Darvin nəzəriyyəsi homoseksuallıqda “uğursuzluğa düçar olurmu?” başlıqlı yazı nəşr olundu. İngilis elm jurnalı “New Scientist“in 17 yanvar 2004-cü il tarixli sayından tərcümə edilən yazıda, Kaliforniyadakı Stanford Universitetində nəzəri alim olaraq vəzifə yerinə yetirən Joan Roughgarden, müxtəlif canlılarda görülən homoseksual davranışlardan nümunələr verir, bunların Darvinin seksual seçilmə nəzəriyyəsinə vurduğu zərbəni ələ alırdı.

 

Roughgarden, “Xüsusilə Darvin”in cinsi seleksiya qaydasına qədər gedən təkamüllü nəzəriyyənin səhv yol izlədiyini təyin etdim və tamamilə səhv elan edilməsi lazım olduğunu açıqladım” deyə yazırdı . Həqiqətən də özü Amerikan elmi inkişaf etdirmə dərnəyinin illik 2003 yığıncaqları bünyəsində bir simpozium təşkil etmiş, digər elm adamlarıyla birlikdə, Darvinin seksual seçilim nəzəriyyəsinin elmi müşahidələr qarşısında niyə etibarsız qaldığını açıqca ortaya qoymuşdu. Simpoziumda bu ifadələrə yer verilmişdi:

 

“Darvinçi seksual seleksiyanı çürüdən yüklü miqdarda empirik dəlil mövcuddur… Qaydadan kənar vəziyyətlər o qədər çoxdur ki “şərh lazımdır” deyə avaz-avaz qışqırırlar … “Darvinin seksual seleksiya nəzəriyyəsinin məzmunu tamamilə həll edilməkdədir …. Yəni Darvin təməl təkliflərində yanılmışdır, ancaq daha da əhəmiyyətlisi, (seksual seleksiya nəzəriyyəsi) hələ bir yanaşma olaraq belə qeyri-kafidir.”

 

“… Seksual davranışlarla əlaqədar ənənəvi təkamüllü nəzəriyyələr, olub bitəni şərhdə qeyri-kafi və kasıbdır.”1 (vurğular bizə aiddir. Seksual seçilim nəzəriyyəsinin iddiaları, bunların etibarsızlığı və haqqında danışılan simpoziumla əlaqədar detallar üçün baxın: http://www.netcevap.org/milliyet030719.html)

 

Roughgarden, “Hürriyet Bilim”də yer alan yazısında homoseksual davranışları mövzu almaqda və bonobo və kaftar kimi canlılardan verdiyi homoseksual davranış nümunələrinin Darvinin seçilim nəzəriyyəsinin etibarsızlığını ortaya qoyduğunu yazmaqdadır.

 

“Heyvanlarda yayılmışdırsa, insanlarda anormal olmaz” yanılması

Seksual seçilim nəzəriyyəsinin etibarsızlığı mövzusu son dərəcə açıq və qətidir. Bu səbəbdən yazımızın bundan sonrakı hissəsində bu mövzunu detallandırmaq yerinə “Hürriyet Bilim”in bu yazıyla verdiyi və səhv istiqamətləndirmə məqsədli mesaja diqqət çəkməkdə fayda vardır. “Homoseksuallıq heyvanlarda yayılmışdırsa, insanlarda olması anormal deyil” şəklindəki bu mesaj tamamilə məntiq xaricidir.

“Hürriyet Bilim”, Roughgarden”in bu yanlış anlayışını eynilə nəşr edərək oxucularının bunları qəbul etməsini gözlədiyini göstərməkdədir:

 

“Onurğalılar arasında homoseksuallığın bu qədər məşhur olması, bu xüsusiyyətin genetik təmələ sahib olması vəziyyətində, yalnız bir neçə növdə görülən azğın davranış olmadığı ehtimalını da özü ilə gətirər. İnsanlarda, homoseksuallıq “cinsi azğınlıq” olaraq qəbul edilə bilməyəcək qədər çox yayılmışdır…” (vurğu bizə aid)

 

Diqqət yetirilsə, Roughgarden, yayqınlıq və azğınlıq arasında sadə bir tərs nisbət qurmaqda, “yayılmışdırsa, azğın deyil” şəklində son dərəcə səhv yanaşma ortaya qoymaqdadır. Bu dünyagörüşü son dərəcə yanlışdır. Azğın sözü “Doğru yoldan ayrılmış olan” mənasına gəlir.2 Roughgardenin cümləsində buna uyğun dəyişiklik etdiyimizdə bu vəziyyət ortaya çıxmaqdadır: “Yayılıbsa, doğru yoldan çıxmayıb.”

Açıqdır ki, azğın davranışın yayılması, onu səhv olmaqdan çıxarmaz. Məsələn, bir şəhərdəki təcavüz nisbətlərinin artması, təcavüzü azğın cinayət olmaqdan çıxarmaz. Ya da bir cəmiyyətdə tez-tez yalan danışılması yalanı doğru davranış halına gətirməz. Heç bir ədalət təşkilatı, bir cinayətin cəmiyyətdə yayılması nəticəsində bu cinayəti səhv olmaqdan çıxarıb doğru olaraq təyin etməz.

Bu “Hürriyet Bilim”də edilən səhvin bir istiqamətidir. Bunların yanında, Roughgardenin homoseksuallığın onurğalı heyvanlarda məşhur olmasından hərəkətlə insanlarda homoseksuallığın azğın sayıla bilməyəcəyini ifadə etməsi elmi deyil, subyektiv görüşdür. Məsələn, Lethbridge Universitetindən Paul Vasey, meymunlarda homoseksual davranışları şəxsən illərcə araşdırmış, yaxından bilən bir elm adamı olaraq bu sağlam fikirli şərhi etməkdədir:

 

“İnsanlar özləri üçün nəyin təbii olduğu və nəyin təbii olmadığı mövzusunda qərar vermədə ümumiyyətlə heyvanlara baxarlar. Mən bunun o qədər yaxşı bir üsul olduğunu düşünmürəm. Yəni, heyvanlar bir-birlərini yeyir, uşaqlarını öldürür. Yaşlı fərdlərə də baxmırlar. Yalnız heyvanlar bir şey edir deyə bu şey doğru və ya səhv olmaz.” 3 (vurğu bizə aid)

 

Genetik determinizm yanılması və Roughgardenin ön mühakiməsi

Roughgardendən yuxarıdakı sitatından ilk cümləsində “bu xüsusiyyətin genetik bir təmələ sahib olması vəziyyətində” şərt qoşulduğu diqqəti çəkməkdədir. Əvvəlcə genlərin fəaliyyəti, orqanizmdəki hormonal və ya biokimyəvi bəzi məhsulların tarazlığını dəyişdirərək təsirli ola bilsə də homoseksuallığa gətirib çıxaran bir faktor olaraq qəbul edilə bilməz. Bu səhv dünyagörüşü, fərdi, ictimai və tarixi bir çox faktoru göz ardı edən və genetik təyin edicilik olaraq ifadə edilən görüşə əsaslanır.

İnsanlardakı fiziki xüsusiyyətlərin yanında davranışların da genlərin fəaliyyətiylə açıqlanması və bunun xaricində faktorların varlığını rədd edən bu görüş elm dünyasında geniş bir seqment tərəfindən tənqid olunmaqdadır. Genetik determinizmi müdafiə edənlər, homoseksuallığı iki adam arasındakı bir azğınlıq olmaqdan çıxarıb bunu bir fenotip (bir canlının gözlə görülə bilən bütün xüsusiyyətləri ya da görülə bilən, toxunula bilən, ortaya qoya bilən xüsusiyyətlər) halına çevirəcək şəkildə təyin etməkdədirlər. Halbuki bu, heç bir elmi dəlili olmayan, yalnız ön mühakiməyə söykənən təyin etmədir. Həm də bu, əslində mədəni dəyişiklik tərəfində olan siyasi hərəkətdir və genetik determinizmi (təyin ediciliyi) dəstəkləyənlərin hamısının da homoseksuallar olması təəccüblü deyil. (Joan Roughgardenin özü də transeksualdır.4)

 

Homoseksuallıq; tarixi, sosioloji, psixoloji və antropolojiq olaraq anormallıqdır və bioloji tapıntılara əsaslanılaraq bunu leqallaşdırma səyləri, tamamilə siyasi və elmdən kənar səylərdən ibarətdir.

Oxucularımıza bir daha xatırlatmağı vəzifə bilirik: Hər hansı qəzet səhifəsində, hər hansı elm jurnalında və ya hər hansı bir radio/televiziya söhbətində bu istiqamətdə edilən şərhlərin heç bir elmi dayağı olmadığı bilinməlidir. Bu səylər gerçəkdə, hər şeyin təbiətlə məhdud olduğunu qəbul edən, bu səbəbdən insanın bütün davranışlarının səbəbini biologiyasında axtarmaq lazım olduğunu fərz edən naturalist fəlsəfəyə bağlı seqmentlərin cəmiyyət və mədəniyyəti öz zehinlərində mövcud modelə görə şəkilləndirmə məqsədinə istiqamətlidir. Bu cür yazılar, cəmiyyətin homoseksuallığın açıqca qarşısında olan dəyər mühakimələrini uzun müddətə dəyişdirmə taktikası olaraq yoxlanılmalıdır.

 

Nəticə

Homoseksuallığı faydalı göstərmə səyi, ağır ictimai məsuliyyəti olan yanılmadır. Homoseksuallıq insan təbiətinə ziddir. Elm, homoseksuallığı “cinsi seçim məsələsi” olaraq görən dünya görüşünü yaymada bir vasitə olaraq istifadə edilməkdən imtina edilməlidir. Heyvan davranışlarına və ya genlərin bəzi xüsusiyyətlərinə baxaraq homoseksuallığı legallaşdırmağa çalışanlar, homoseksuallığın, Allah Qatında “sərhədi tapdalamaq” mənasını verdiyini bilməli və davranışlarını Qurandakı bu xəbərdarlığa görə dəyişdirməlidirlər:

 

“Doğrudanmı siz insanlar içində ancaq kişilərlə yaxınlıq edir və Rəbbinizin sizin üçün yaratdığı qadınlarınızı tərk edirsiniz? Siz, həqiqətən də, həddi aşan adamlarsınız.” (Şuəra surəsi 165-166)